Serafin Fanko, “Artist i Popullit”, është regjisori i katërt në teatrin “Migjeni” të Shkodrës. Lindi, më 24.05.1937 në Shkodër dhe ndërroi jetë, më 29.11.2007 në Tiranë.
Në Shkodër qytet kaloi fëmijërinë, një fëmijë tragjike. Në vitet 1946 – 1948 Serafini së bashku me një motër kanë “strehëz” Shtëpinë e fëmijës. Pas disa vitesh i merr gjyshja dhe do të jetojë me to. Që në moshë të vogël, te Serafini xixëllojnë yjëzit e parë të një artisti të ardhshëm. Kjo është arsyeja që, gjatë viteve të shtëpisë së pionierit aktivizohet në rrethet e teatrit, pikturës, valles, këngës, etj. Në kujtimet e tij, aktori Ndrekë Prela (atëhere instruktor i rrethit të teatrit do të thonte: “Serafini spikaste mbi të tjerët. Tek ai unë shikoja një djalë me përspektivë për skenën tonë.”
Në Shkodër qytet Serafini kaloi dhe rininë. Në rrjedhën e jetës së tij, jemi munduar “të stacionojmë” në disa vite që po i përmendim më poshtë:
-Viti 1951. Valltar në Ansamblin e ushtrisë, ku qëndroi dy vjet. Për shkaqe ekonomike kthehet në Shkodër. Në qytetin e tij të lindjes, në fillim punon si shkrues, në: Fermentim, NISH – Lëkura, NSHRAK, etj. Më vonë e shohim përgjegjës kulture në shtëpinë e oficerëve. Këtu, ai shkruan dhe vë në skenë një operetë me amatorët. Ndërkohë, nisi dhe botimet e para të poezive autoriale në gazetën “Zëri i rinisë”.
-Viti 1954. Punon si instruktor baleti në Klubin e rinisë “Heronjtë e Vigut”. Në këto mjedise kulturore njihet me shkrimtarin Fadil Kraja, që në vitet e mëvonëshme këta dy emra (autor dhe regjisor), për shumë vite me radhë, për veprat teatrore që vunë në skenën e teatrit “Migjeni” të Shkodrës, ata do të jenë pjesë e ndritur e historisë së tij, duke lënë vlera dhe gjurmë të pashlyeshme në artin shqiptar.
-Viti 1959. Serafini mbaron shkëlqyeshëm Liceun artistik “Jordan Misja”. Në këtë kohë, në Tiranë hapet shkolla e lartë për dramë. Serafini, pasi i nënshtrohet ritualit të konkursit, fiton. Pas tre muajsh jetë studentore, fiton konkursin për studime jashtë shtetit. Niset për studime në Çekosllovaki, për regjisor filmi. Kthehet pas dy vjetësh, dhe vitin e tretë dhe të katërt e bën, përsëri, në Institutin e lartë të Arteve. (Gjatë shfletimit të arkivës personale të Serafinit, gjejmë në mes shumë të tjerave një fotografi ku Artisti i Madh Naim Frashëri i lë këtë përkushtim: “Të bëhesh artist nuk është vështirë, mjafton të kesh… talent dhe vullnet. Të dyja i ke, prandaj me guxim çaje rrugën përpara.” Kolegu yt, Naimi.)
Detaje të tjera jete. Pasi mbaron shkollën e Lartë, emërohet aktor në teatrin “Migjeni” të Shkodrës. Në vitin 1966 shkon për specializim (regjisurë) në Tiranë. Gjatë kësaj kohe punoi edhe si pedagog i mjeshtërisë së aktorit në kursin e parë. Përsëri vjen në Shkodër. Vë në skenë si dramë-provë pjesën “S’ndalet lumi me gardh”, kurse diplomën e mbron me dramën “Fisheku në pajë” të autorit Fadil Kraja.
Për Serafinin, në fillim si aktor e mo vonë si regjisor nis një udhëtim artistik plot sfida. Nisi interpretime rolesh që në substancën e tyre ishin shpesh karaktere të ndryshme e të kundërta. Kështu, interpretoi: Rodrikun te “Histori irkutase”, Ahmetin te “Shtatë shaljanët”, Dhorin te “Njerëz të brezit tonë”, Gjonin te “Përkolgjinajt”, Migjenin te “Migjeni”, Zekun te “Nora e Këlmendit”, Arturin te “Zekthi”, etj. Realizimi i këtyre tipave dhe karaktereve u ndriçuan nga drita e talentit të aktorit të talentuar Serafin Fanko, që nga njëra shfaqje në tjetrën, portreti i tij prej artisti merr dimension.
Po ndalemi te drama “Zekthi”. Ajo u vu në skenë në vitin 1964. Sipas statistikës së arkivit të teatrit: u shfaq 28 herë, 13 herë u luajt nga vetë regjisori Oktrova, 10 herë nga Serafini dhe 5 herë nga aktori Viktor Bruçeti. Në këtë dramë Serafini interpretoi, përveç rolit kryesor edhe atë të Rikardit. Për realizimin e kësaj figure, Serafini në kujtimet e tij, thotë: “E quaj me fat që fillimi i jetës sime si aktor filloi me regjisorin Esat Oktrova. Ai punoi me mua jo vetëm si regjisor i pjesës por edhe si pedagog. Kjo mënyrë pune e karakterizonte me të gjithë aktorët e rinj.”
Krahas aktrimit, Serafinin e shohim të debutojë me sukses edhe në kinematografi. Të bukura e të realizuara me mjeshtri janë rolet e Dom Engjëllit te filmi “Shembja e idhujve”, Lulëzimi te filmi “Yje mbi Drin”, Bardhyli tek “Emblema e dikurshme”, Klarku te filmi “Fije që priten”, etj.
